KÜREK SPORUNDA ELİT SEVİYEDE BAŞARI YAŞI VE ETKİLİ FAKTÖRLER

KÜREK SPORUNDA ELİT SEVİYEDE BAŞARI YAŞI VE ETKİLİ FAKTÖRLER

Recep Selim Akıcı


2022 Dünya Büyükler Şampiyonasına bir bakış ve değerlendirme;

Dünya büyükler kürek şampiyonası Çek Cumhuriyetinin Raçice şehrinde 17-22 Eylül 2022 tarihleri arasında Kadın Erkek on dört olimpik, altı olimpik olmayan ve dokuz Pararowing kategorisinde toplam atmış beş ülkeden dokuz yüz sporcunun katılımı ile gerçekleşmiştir.

Müsabakalarda en fazla katılım tek çifte erkek yarışmasında kırk ülke ile gerçekleşir iken olimpik olmayan sınıflarda ise katılım sayısı azlığından bazı müsabakalarda katılan herkese madalya verilmiştir.

Müsabakalarda dikkat çeken hususlardan biri geçmişlerinde Büyükler olimpik teknelerde hiç başarısı olmayan veya A finallerde çok az gözüken ülkelerin olimpik teknelerde A Finallerde yer alması ve madalya kazanması olmuştur. Diğer taraftan madalya sıralamasında yer alması muhtemel gözüken ülke ve sporcuların başarısız performanslarında şampiyonaya damga vurmuştur. Olimpik sınıflarda İngiltere Erkeklerde 2 altın 1 gümüş 2 bronz, Kadınlarda 2 altın 1 bronz toplam 8 madalya kazanarak en başarılı ülke olmuştur. Hollanda Kadınlarda 1 altın 4 gümüş Erkeklerde 2 gümüş 1 bronz toplam 8 madalya ile ikinci sırada yer almıştır Romanya kadınlarda 2 Erkeklerde 1 toplamda 3 altın madalya ile en fazla altın kazanan ikinci ülke olmuştur.

Avustralya erkeklerde 2 gümüş 1 bronz kadınlarda 2 bronz toplam 5 madalya ile en fazla madalya kazanan ülkelerden biri olmuştur.

Raçiçe deki Büyükler Dünya Şampiyonasının dikkat çeken bir yönü U 23 yaş gurubundan 11 kadın 9 erkek toplam 20 kürekçi A finallerde yer almasıdır. Bu kürekçilerden 4 erkek sporcu 2 gümüş 2 bronz madalya elde ederken kadınlarda ise 2 kürekçi 2 gümüş madalya kazanma başarısı gösterdiler.

Ayrıca A finalde yer alan 16 Erkek 18 Kadın toplam 34 sporcu 23 yaşını yeni doldurmuş kürekçilerdi.

En genç Erkek sporcu 20 yaşında Hollandalı Mullee Guus  8+ yer alıp ve gümüş madalya kazanırken En yaşlı sporcu 43 yaşındaki Estonyalı Tonu Endrekson  4x de yer alıp A finalde 6. Sırada kalmıştır.

 En genç kadın kürekçi Yunanistan 17 yaşındaki Dimitri Eleni ,Hafif kilo iki çiftede A finalde altıncı olurken ,En yaşlı kadın sporcu iki çiftede  bronz madalya kazanan 41 yaşındaki eski tek çifte dünya şampiyonu olan İrlandalı Sanita Puspure olmuştur.

 


Kürek sporunda hangi yaşlarda elit seviyede başarı geliyor?

Sporun her dalında sporcuların en üst seviyede başarıya ulaştıkları yaşları tahmin etme imkânı vardır. Bunun için olimpiyatlar ve dünya büyükler şampiyonalarındaki müsabaka kayıtları en geçerli bilgileri bizlere sunar.

Tokyo Olimpiyatlarında yapılan istatiksel çalışmada tüm dallarda katılan sporcuların üçte ikisinin yirmili yaşlarda ve yüzde doksanının otuz yaşın altında olduğu görülmüştür.

Bu ortalamalarda yapılan spor dalının özellikleri performansta etkili olan faktörler çok belirleyicidir. Bir Binici ile Kürekçi veya Bir Atıcı ile Yüzücünün yüksek performansta ihtiyaç olan fizyoloji ve antrenman stratejileri gibi faktörler en uygun yaş çıkışında önemli farklılık göstermektedir.

1992 Barselona Olimpiyatlarından bu yana tüm spor dallarında Olimpiyatlara katılan sporcuların ortalama yaşı 25 ten 27 yükselirken medyan yaş ise 23 ten 25 e gelmiştir.

2020 Tokyoda hız esneklik ve yüksek oksijen kullanım kapasitesi gerektiren yüzme de yaş ortalaması erkeklerde 23 kadınlarda 22 olurken, yelken atıcılık binicilik gibi Fiziksel yükün daha az olduğu taktik ve ön görüde hassasiyet ve tecrübenin önemli olduğu dallarda ortalama yaşlar Kadınlarda 35 Erkeklerde 38 olmuştur.

Tokyo olimpiyatlarında yayınlanan resmi belgelerinden elde ettiğimiz bilgilere göre kürek te yedi olimpik teknede madalya alan Erkekler yaş ortalamasının 28,3 Kadınlar yaş ortalamasının ise 27,5 olduğu tespit edilmiştir.

2022 Dünya Büyükler şampiyonasında olimpik teknelerde A finale kalan ve madalya kazanan tüm ülkelerin Kadın ve Erkek kürekçilerin kaç yaşlarında oldukları yine resmi yarışma belgelerinden edindiğimiz bilgiler ışığında tarafımızdan incelenmiştir.

En başarılı ülke olan İngiltere’nin olimpik teknelerde A Finallerde yer alan Kadın –Erkek kürekçilerinin ortak yaş ortalaması 25.7 dir. Kadınlarda yaş ortalaması 26.2 iken erkek ekiplerinin yaş ortalaması ise kadınlardan bir yaş genç 25.2 olduğu görülmüştür.

2022 Dünya Kürek şampiyonası Erkeklerde ve Kadınlarda Olimpik teknelerde A finalde yer alan tüm sporcuların(138) ve madalya kazanan (69)yaş ortalamaları şöyledir;

Cinsiyet               A Final Yaş ortalaması                    Madalya kazanan yaş ortalaması

Kadın                    26.5                                                      27.2

Erkek                    26.8                                                      27.3   

Buna göre A finalde yer alan ve madalya kazanan erkek ve kadın kürekçiler yaklaşık aynı yaş gurubunda yer alırken, Madalya kazanan erkek ve kadın kürekçiler A finalde yer alan rakiplerinden yaşça daha büyüktür.

2022 dünya şampiyonasında madalya kazanan Erkek ve Kadın kürekçilerin yaş ortalaması Tokyo olimpiyatlarında madalya alanlar ile mukayese edildiğinde onlardan yaklaşık bir yaş daha genç oldukları görülmüştür.  

  


Erkekler Kategori Değerlendirmesi:

2022 Büyükler Dünya şampiyonasında 7 olimpik teknede A finalde yer alan ile madalya kazanan Erkek sporcuların teknelere göre yaş ortalaması

Tekne sınıfı        A Final yaş ortalaması                    Madalya alan yaş ortalaması

1x Erkek                              26.6                                                      25.4

2x Erkek                              26.2                                       27.0

4x Erkek                              27.1                                                      25.9

2 x Hafif erkek                  28.0                                                      30.0

2- Erkek                               27.9                                                      28.9

4- Erkek                               26.7                                                      27.0

8+ Erkek                              26.1                                                     26.3

Ortalaması :                      26.8                                                       27.3

Erkeklerde A finalde yer alan En genç ortalama 26.1 ile  8+ da görülmüştür.

Madalya kazanan En genç yaş ortalamasına sahip tekne sınıfı ise 25.4 ile tek çifte olmuştur

Madalya kazanan En yaşlı ekipler hafif kilo iki çiftede yer alırken bu sporcular aynı tekne sınıfında yer alan A finalistlerden de iki yaş daha büyük oldukları görüldü.

Hafif kilo iki çifte sınıfında yer alıp madalya kazanan sporcu yaş ortalaması 30 olarak 2022 dünya şampiyonasının kadın erkek tüm katılımcıların en yaşlı tekne sınıfı olmuştur Tek çifte erkek ise 25.4 ortalama ile kadın erkek en genç tekne sınıfıdır.

Madalya kazanan en genç sporcular 25,4 ile tek çiftede yer alırken madalya kazanan bu sporcular A finaldeki rakiplerinin yaş ortalamasını altında idiler.

A Finalde yer alan erkek kürekçilerin dağılımı;

20-23 yaş aralığı sporcu:               9             %6.5

 23-30 yaş aralığı sporcu:              113       %81.8

3 0 yaş üzeri erkek sporcu:          12           %8.6

35 yaş üzeri Erkek sporcu :          4             %2.8

Madalya Kazanan 30 yaş üzeri sporcu:6

Madalya kazanan 35 yaş üstü sporcu: 0

En yaşlı sporcu : (43 Estonya 4x /  41 UKR 4- / 40 Çek Hf 2x  / 39 Estonya 4 x)

 

Kadınlar Kategori Değerlendirmesi

Tekne sınıfı      A Final yaş ortalama         Madalya alan yaş ortalaması

1x                           26.5                                                     27.4

2x                           28.8                                                      28.0

4 x                          26.2                                                      26.0

2-                           26.5                                                      27.7

4-                           26.1                                                      27.1

8+                          25.6                                                      26.4

Lw2x                     26.3                                                      28.0

Ortalamalar        26.5                                                      27.2

Kadınlarda A finalde yer alan ekipler yaşça birbirine çok yakınken iki çifte open teknesinde yer alan sporcu ortalaması yaklaşık 2 yaş daha büyük olduğu görülmektedir.

Yine madalya alanlar arasında içerisinde en genç sporcuların bulunduğu hafif kilo iki çifte ise open iki çifte ile beraber madalya kazananlar içinde 28.0 yaş ile en yaşlı tekne ortalamasına sahip tekne sınıfı olmuştur. En genç madalya kazananların olduğu tekne sınıfı ise 26 yaş ile 4 x teknesi olmuştur.

Kadınlarda Madalya kazanan 5 teknede sporcu yaşları A finalde yer alan teknelerdeki sporculardan daha yaşlı oldukları tespit edilmiştir.

A Finallerde yer alan kadın  sporcu dağılımı;

17-23 yaş aralığı sporcu                 10                           % 7.2

23-30 yaş aralığı sporcu                 116                        %84.0

30 yaş üzeri sporcu :                      11                            %7.9    

35 yaş üstü sporcu                           1                             % 0.7                   

30 yaş üstü madalya kazanan sporcu sayısı 4  

(1 gümüş W 1 x 1987 )  3 bronz  (W 2x 1981-  W4- 1991- W 8+1991 )        

A finalde yer alan En genç Ekip: WLwg2x GRE Anastasia Avangeleu 20 yaş/ Dimitri Eleni 17yaş Dünya altıncısı olmuşlardır.

 

 Sporcuların Kariyer Planlamasında Stratejik Yaklaşımın Önemi:

Yaş guruplarından Büyükler kategorisine geçiş yapan Kürekçilerin kariyerlerini başarılı sürdürebilmesinde önemli etkenler nelerdir?

Yapılan araştırmalarda Kürek sporunda yüksek performansta başarıya ulaşma genelleme ile 25-29 yaş aralığında gerçekleştiği görülmektedir.

Yaş guruplarından itibaren bir kürekçinin uluslararası alanda gittikçe dikleşen zorlaşan başarı merdivenlerini teker teker çıkması ancak onların her yönden çok sağlıklı, çok istekli, başarı arzusunu kaybetmeden ilerlemeye devam etmeleri ile gerçekleşebilir.

Bir sporcunun bunu tek başına başarması olası değildir. Sporcular kariyerleri devam ederken bir dizi geçiş aşamaları ile karşılaşır ve bunların her biri önemli süreçtir.

Bu geçiş aşamaları fizyolojik, psikolojik, sosyal, akademik gelişmeleri içerir her bir geçiş sürecinin taleplerinin karşılanabilmesi ve başarı ile tamamlanabilmesi için sporcuların kullanabileceği kaynaklar önemlidir.

Dünya çapında başarıları ile öne çıkan kürek ülkeleri incelendiğinde bu süreçleri son derece iyi organize edebilen yönetişim sistemlerini ve ehil teknik insan kaynağına sahip oldukları görülür.

Bu organizasyonlarda profilleri uluslararası alanda yüksek başarı için yeterli kürekçiler açık şeffaf ve bilimsel geçerliliği kuşku içermeyecek yöntemlerle tespit edilip desteklenir.

Sporcular konulan stratejik hedeflere ulaşmada zaman zaman geri düşse de kurulu sistem başarı oranını zaman içinde düzeltmeyi gerçekleştirir

Sporcuların erken yaşlarda spor hayatından kopuş nedenleri incelendiğinde diğer etkilerin dışında en önde gelen sebeplerden biri uğruna yıllardır her türlü zorluğa katlandıkları onca fedakârlıklarına rağmen önlerine koyulan hedeflerine ulaşamamanın getirdiği hayal kırıklıkları istek ve inanç kaybıdır.

Bu noktada problemin sosyal ve psikolojik tarafı çözülmüş olsa da sporculara göre genelde esas ana sebep Antrenöre olan güven kaybından türemiş olduğudur. Bu tespit daha çok U23 seviyesinden itibaren keskinleşen rekabet şartlarında ortaya çıkmaktadır.

Eğer takım içinde bu tür işaretler önceden doğru şekilde değerlendirilir ve dikkate alınırsa sporcuların spordan kopması önlene bilinir dolayısı ile antrenör, yönetici, sporcu ilişkisinde karşılıklı güven ve iletişim çok önemlidir.

 

 Kürekçilerin spor yaşamındaki  geçiş devreleri:

Genç → U23→ Elit seviye geçişlerinde genelde karşılaşılan problemler şöyle sıralanabilir;

Antrenman sıklığında artış

Antrenman yükü değişikliği,

Yarışma için daha çok hazırlık ihtiyacı

Yüksek beklenti ve hedeflerde sapma

Antrenör-sporcu ilişkilerinde artan problemler

Antrenör-aile-sporcu üçlüsü ilişkilerinde iletişim problemleri

Seçmeler test müsabakalarının negatif etkileri

Sağlık ve sakatlık risklerinde artış

Artan bütçe ihtiyacı ve maliyetler

Kulüpten federasyon kamplarına geçişte adaptasyon zorlukları yeni arkadaş çevresi

Orta öğrenim sonrası yeni süreç ve üniversite öncelikleri

Zaman yönetiminde yoğunluk antrenman, ders, imtihan, daha az eğlence 

 

Yönetici – Antrenör - Sporcu İletişiminin Önemi:

Sporcuların kariyerleri boyunca önlerindeki geçiş süreçlerinde karşılaşacakları zorluklarla başa çıkmalarını sağlamak ve başarıya ulaşmak için Karar verici Yönetici ve Antrenörler tarafından her zaman göz önünde tutulması önemli hususlardan bazıları şöyledir;

Planlama yaparken olası pozitif ve negatif etkileri olacak unsurları önceden bilgi alarak değerlendirme

Sporcu, aile, antrenörler, yönetim kademesi vb. tüm taraflar arasında etkili iletişimi teşvik etme

Sporda ve akademik yaşamda birlikte mükemmellik için becerileri ve imkânları geliştirme ve bunun için girişimde bulunma

Kararlarda sporcu ile mutabakat için esneklik

Performans ve Antrenman planlamasında doğru yöntem doz/tepki ilişkisi için sürekli gözetim ve iletişim.

Stratejik planlamada gerçekçi ulaşılabilir hedefler

Her konuda sporcuya gereğinde destek olacak yol gösterecek etkili rehberlik.

 


Sporcuyu Tanımanın  Önemi Etkileri :

Özellikle Elit seviyede antrenör ile kürekçi ilişkisi çok yoğundur, aylarca süren kamplarda günün büyük bölümünü suda, karada antrenmanlarda, yolda, yemekte, birlikte geçirirler.

  Antrenörlerin etkisi sporcu üzerinde olumlu veya olumsuz olabilir, genç insanlar takdir edip saygı duydukları kişileri örnek alır onlardan iyi yönde etkilenirler.

 Bir sporcu teknik alanda donanımlı ve iyi kişilik özellikleri olan bir antrenörden pek çok şey kazanabilir ve spor kariyeri boyunca başarı merdivenlerinde yükselir.

Sporcu ve takım üyelerinin düşünce ve duygularını göz ardı eden onlara değer vermeyen davranış biçimi sergileyen bir antrenör ise başarılı olma ve kazanma arzusunda negatif neticelere sebep olur.

 “Kişilik bir kişide bulunan ve onun karakteristik davranışlarını ve düşüncelerini belirleyen psikofiziksel sistemlerin dinamik bir organizasyonudur kişisel özelliklerinin bir birleşimidir.

Sporcularda herkes gibi belirli durumlarda belli şekilde davranma eğilimi taşır, dolayışı ile bir sporcuyu tanımak onun belli durumlarda nasıl davranacağını bilmek anlamına gelir.

Anlaşılacağı gibi sporcusunu tanımaya çalışan ona değer verdiğini hissettiren iyi iletişim içinde kalabilen antrenör sporcusunun aynı zamanda kendisinin başarıya ulaşmasının yolunu açmış olur

Fakat sporcuların antrenörün her söylediğine inanacaklarını ve kabul edeceklerini sanmakta yanlıştır.

Her bir sporcunun hedefe ilişkin farklı bakış açıları performans beklentileri ve bunlarda etkili birçok içsel ve dışsal durum rol oynayabilir.

Sporcuların kendi performansları ile ilgili beklentileri başarı ve başarısızlık için oldukça önemlidir.

Beklenen sonuç gerçekleştirildiğinde hatta geçildiğinde ancak başarıdan söz edile bilinir.

Başarısızlık ise kazanılan şeyin beklenenden az olduğunda söz konusudur.

Başarısızlık ya da tekrarlanan başarısızlıklar zinciri sporcu lar üzerinde olumsuz bir etki yaratır, sporcunun kişisel beklentileri ve alınan sonuçlar arasındaki ayırım, sporcunun duygusal tepkilerinde belirleyicidir, bu durum sporcunun spordan kopmasına kadar gidebilir. Bunun için antrenörler isteklerinin ve hedeflerin sporcularının performans ve hedefleri ile uyum içinde olduğundan emin olmalıdır.

Sonuç olarak;

Her spor dalında olduğu gibi kürekçilerin spor hayatlarında bir dizi geçiş devreleri vardır her bir geçiş sürecindeki taleplerin karşılanmasında bir sporcunun tek başına  bunu başarması mümkün değildir.

Bu yılları iyi organize eden yönetimlerin sporcuları ve ekipleri yirmili yaşlarda madalyalara ulaşıp kürsünün en üst basamağına çıkarken diğerleri ise çok erken yaşlarda kayıkhaneleri terk ederler.



  

 

 


Diğer KÜREK BİLİM

Image

KÜREK SPORUNDA İTALYAN ANTRENMAN METODOLOJİSİ VE ÖRNEKLERİ

KÜREK SPORUNDA İTALYAN ANTRENMAN METODOLOJİSİ VE ÖRNEKLERİ Yazan: Recep Selim Akıcı Olimpik Antrenör [email protected] Kürek Dünyasında Esen İtalyan Antrenör Fırtınası Son yıllarda birçok İtalyan k...

Image

YÜKSEK PERFORMANS KÜREK SPORUNDA YENİ AKIMLAR VE DEĞERLENDİRMELER...

Yüksek Performans Kürek Sporunda Yeni Akımlar ve Değerlendirmeler... Recep Selim Akıcı Olimpik Antrenör recepakici @gmail.com Uluslararası spor camiasında 1980’li yıllarda antrenman ile ilgili bir slo...


Image

KÜREK SPORUNUN GELECEĞİ VE STRATEJİK YAKLAŞIMLAR

Kürek sporunun geleceği ve stratejik yaklaşımlar. Yazan: Recep Selim Akıcı 1) Elit seviyede Kürek Sporunun popülaritesi ne durumda. 2)Uluslararası Kürek Federasyonunun (FISA) yeni stratejik yaklaşımla...


Image

KÜREKTE PSİKOLOJİK AKIŞ

Uluslararası 2022 Kürek Sezonu Başlarken KÜREKTE PSİKOLOJİK AKIŞ Recep Selim Akıcı Boğaziçi Üniversitesi Merak Edilen Rövanş: Stefanos Ntouskos yine kazanabilecek mi ? Tokyo olimpiyatlarında Kürek dal...


Image

KÜREK TAKMAK – KÜREK KAPTIRMAK

KÜREK TAKMAK – KÜREK KAPTIRMAKBir kürekçinin özellikle başlangıç devrelerinde mutlaka karşılaşacağı bir problem olan “kürek takmak” veya başka bir deyişle “kürek kaptırmak” aslında kürekçinin küreği t...


Image

DOĞRU ANTRENMAN YAPIYOR MUYUZ?

Kürek sporunda Antrenman planlarının yoğunluk dağılımının yönetimi; Recep Selim Akıcı Boğaziçi Üniversitesi Doğru Antrenman yapıyor muyuz? Günümüzde tüm Olimpik sporlarda olduğu gibi olimpik kürek dal...