PARİS YOLUNDA ..

Yazan: Recep Selim Akıcı

Olimpik Antrenör

Paris Olimpiyatları 26 Temmuz-11 Ağustos tarihleri arasında 28 spor dalında 10,500 sporcunun katılımı ile yapılacaktır.

Tarihte sporcu sayısı açısından tam eşit kadın erkek oranı ile yapılacak ilk olimpiyat olan Paris’te, yarışma programına dört yeni spor dalı Kaykay -Sportif Tırmanış-Sörf ve Sokak Dansı “Breaking” olarak eklenirken Kürek dalında ise Hafif Kilo tekne sınıfı son kez olimpiyat oyunları programında yer alacaktır.

Paris 2024 Olimpiyatlarında yer alacak Kürek müsabakaları ‘’ Varies-Sur-Marne Nautical Stadium’’ parkurunda 27 Temmuz tarihinde yapılacak Eleme Yarışları ile başlayıp 2 - 3 Ağustos tarihlerindeki Final müsabakaları ile sona erecektir.

IOC ve FISA tarafından Tokyo Olimpiyatlarından itibaren yürürlüğe sokulan yeni kota uygulamasına göre Paris’te yedi olimpik tekne sınıfında Erkeklerde 248 kadınlarda 248 toplam 496 kürekçi yarışma hakkı kazanacaktır.

Ayrıca ev sahibi ülke kotasından bir kadın, bir erkek kürekçi tek çiftede sınıfında yarışabilecek, üçlü komisyon daveti ile de iki erkek ve iki kadın sporcu ülkeleri adına yine tek çifte sınıfında müsabakalarda yer alacak böylece sporcu toplam sayısı 502 ye ulaşacaktır.

 PARİS OLİMPİYATLARINDA KÜREK DALINDA KOTA VERİLECEK TEKNE VE SPORCU SAYILARI(Gender Equality-Cinsiyet Eşitliği)

Spor Dünyasının bu en büyük şöleninde kürsüye çıkmak tüm sporcuların, en büyük hayali olarak devam ederken IOC ve FISA Kürek dalında Olimpiyatlara katılan sporcu sayısını azaltırken ÜLKE sayısını arttırmak ve teşvik etmek amacı ile bir dizi kararlar almıştır.

Bu yeni kararlara göre 1992 Barselona olimpiyatları sonrasında uygulanmaya başlanmış olan katılım sınırlamalarında yeni düzenlemeler yapılmış ve TÜM KITALARDA ÜLKELERİN OLİMPİYAT OYUNLARINA KATILMASINI KOLAYLAŞTIRAN kurallar 2020 Tokyo olimpiyatları öncesinde uygulamaya geçilmiştir.

Bu yeni kurallar neticesinde Dünya küreğinde çok az görünürlüğü olan Afrika, Asya ve Amerika kıtalarından ülkelerin sporcuları özellikle Tek çifte sınıfında olimpiyat parkurlarında yer almaya başlamıştır. Bu uygulama her ne kadar Olimpiyatta Kazanmak değil Katılmak önemlidir diyenleri memnun etse de yarışmalarda ortaya çıkan büyük farklar kafalarda soru işaretleri yaratmaya başlatmıştır.

Olimpiyatlara katılım için belirleme süreçleri:

2020 Tokyo ile birlikte yürürlükte olan bu yeni uygulamaya göre üç etaplı yarışmalardan herhangi birinde kurallara uygun olarak başarılı olmak 2024 Paris olimpiyatlarında yer almak için de yeterli olacaktır

Birinci Etap; Olimpiyat öncesindeki Dünya Büyükler Kürek şampiyonası:

Paris olimpiyatlarına katılma hakkı belirleme süreçlerinden birincisi Sırbistan’ın Belgrad şehrinde 2023 yılında yapılan Dünya kürek şampiyonası olmuştur.

Olimpiyat katılım süreçlerinin en zor müsabakası sayılan 2023 Belgrad Büyükler Dünya şampiyonasında Kadın- Erkek yedi olimpik tekne sınıfında gerçekleşen yarışmalar sonucunda Erkeklerde 19 ülke, Kadınlarda 22 ülke olmak üzere Toplamda 28 Farklı ülkeden 336 sporcu Paris te yarışma hakkı kazanmışlardır.

 DÜNYA KÜREK ŞAMPİYONASI BELGRAD 2023 BAŞARI DEĞERLENDİRME TABLOSU ve OLİMPİYAT KOTASI KAZANAN ÜLKELER

İkinci Etap: (Afrika-Amerika-Asya/Okyanusya – Avrupa) Kıtaları kota yarışmaları:

IOC ve FISA Tokyo olimpiyatlarından itibaren dört kıtada yarışmalar düzenlemektedir.

Bu müsabakalar Afrika-Amerika -Asya/Okyanusya beraber ve Avrupa kıtası kota yarışmaları adı ile Erkek ve Bayan Tek çifte ile Hafif kilo iki çifte tekne sınıfında organize edilmektedir.

Ancak bu müsabakalara kural gereği bir önceki Dünya şampiyonasında 1 den fazla kota kazanmış ülkeler katılamamaktadır.

Szeged Avrupa Olimpik kota yarışmalarında, kürekte dünyanın en başarılı 14 Avrupa ülkesi; Fransa-Almanya-İngiltere-Yunanistan-İrlanda-İtalya-Litvanya-İspanya-Hollanda-İsviçre-Norveç-Romanya-Hırvatistan-Çek cumhuriyeti ekipleri kural gereği müsabakalarda yer alamayacaklardır.

Aynı şekilde Asya/Okyanusya kıta kota yarışmalarında Yeni Zelanda ve Avustralya , Amerika kıtası yarışmalarında ise  Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada start alamayacaklardır.

2024 Paris OlimpiyatıAvrupa kıtası yarışmaları 25-27 Nisan tarihinde Macaristan ın Szeged  şehrinde Erkek /Kadın   Tek çiftede üç, Hafif kilo iki çiftede iki ülkeye olimpiyat kotası verilecektir.

- 2023 Dünya şampiyonasında kota kazanamamış bir ülke (Avrupa) Kıta elemesinde 2 kota hakkı kazanır ise bu durumda her iki tekne ile olimpiyata katılma hakkını kullanabilecektir

- Eğer bir ülke 2023 Dünya şampiyonasında bir kota kazanmış ise ve( Avrupa) kıta yarışlarında tekrar iki  veya daha fazla kota hakkı kazansa bile bunlar arasından sadece birinde ve en iyi sıralamadaki teknede kota hakkı alabilecektir,diğer kotayı  ise sıralamada bir sonraki ülke kullanacaktır.

- Bir ülke 2023 dünya şampiyonasından bir kota hakkı var ise ayrıca (Avrupa) kıta elemelerinde iki veya daha fazla yarışmada birinci olmuş ise bu ülke birinci olduğu her iki yarışmadaki kota hakkını kullanabilecek ancak ikiden fazla kota kullanamayacak o kota sıralamada bir sonraki ülkeye verilecektir.

Türkiye 2020 Tokyo olimpiyatları Avrupa kıta yarışmalarında yukardaki uygulamalardan yararlanmış Erkekler Tek çifte de Final yarışması sıralamasında kota için gerekli ilk üç dışında kalmasına rağmen kurallar işletilince Tokyo’ Olimpiyatlarına katılma hakkı kazanmıştır.

Türkiye’nin Szeged Avrupa Kıtası olimpik kota yarışmalarındaki rakipleri ve  ön değerlendirme

Türkiye 2023 Dünya kürek şampiyonasına Kadın Erkek Tek çifte, Erkek iki tek ve Hafif kilo iki çifte olmak üzere dört tekne sınıfında katılmış ancak Genç ekipler Paris olimpiyatları için gerekli olan kota sıralamasının çok uzağında kaldığından Paris vizesi alamamıştır.

Türkiye Kürek Federasyonu 25-28 Nisan 2024 tarihlerinde Macaristan’ın Szged Parkurunda yapılacak Avrupa kıtası kota yarışmalarına Kadın- Erkek Tek çifte ve Erkek Hafif kilo iki çifte sınıflarında katılacağını açıklamıştır.

Yukarıda belirttiğimiz yeni kurallar gereği Türkiye’nin katılacağı üç tekne sınıfında 14 Avrupa ülkesi yer alamayacaktır. Bu çok güçlü ülkelerin müsabakalara katılamayacak olması Türkiye için büyük fırsattır.

Erkekler Hafif Kilo İki Çifte:

 Paris te 16 ülkenin start alacağı bu sınıfta 2023 Dünya Kürek şampiyonasında yedi ülke olimpiyatlara direk katılım hakkı kazanmıştır. Bu ülkeler: İrlanda-İsviçre-İtalya-Çekya-İspanya-Norveç-Meksika olmuştur. Türkiye ise 2023 Dünya şampiyonasında 14.sırada tamamlamıştır.

Sonuçlanan Afrika ve Amerika kıta elemelerinde 3 ülke daha( Arjantin- Şili- Mısır ) Paris vizesi almıştır.

FISA Avrupa kıta yarışmalarında yer alacak ülkeleri henüz açıklanmamıştır ancak Erkek Hafif kilo Müsabakasında Türkiye’nin rakibi olacak ülkeler muhtemelen; Belçika-Polonya-Ukrayna- Portekiz-Danimarka-Estonya-Avusturya-Slovenya olarak sıralanabilir.

Erkekler Tek Çifte:

Paris Olimpiyatlarında Tek çifte sınıfı 32-Erkek 32 Kadın katılım ile en fazla ülkenin yer alacağı yarışma olacaktır. Bunun sebebi Uluslararası Olimpiyat Komitesinin ve FISA’nın katılan ülke sayısını attırmaya yönelik kurallarıdır.

Erkekler Tek Çiftede 2023 Dünya şampiyonasında  ilk dokuz ülke kota hakkı kazanmıştır, Bu Ülkeler: Almanya-Hollanda-Y.Zelanda-Yunanistan-Danimarka-Hırvatistan-Japonya-AIN-Lıtvanya olmuştur. Türkiye ise bu müsabakalarda 27.sırada yer almıştır.

Erkekler Tek Çiftede Amerika ve Afrika kıta elemeleri tamamlanmış; Angola-Bermuda-Paraguay-Uruguay-Zımbamwe-Cezayir-Mısır-Brezilya-Cuba-Tunus Paris Biletini almıştır.

Üç kotanın verileceği Avrupa kıta yarışmalarında yer alacak Türkiye rakiplerinin; Sırbistan-Bulgaristan-Belçika-Polonya-İsveç-Fınlandiya-Monako-AIN (Rus veya Belarus sporcu)-İsrail-Macaristan-Slovenya olması muhtemeldir.

Kadınlar Tek Çifte:

Dünya Şampiyonası sonuçlarına göre ilk dokuz ülke doğrudan Paris olimpiyatlarında yer alacaktır bu ülkeler Hollanda, Y. Zelanda, Avustralya, A.B.D., Bulgaristan, Litvanya, Avusturya, Almanya, Sırbistandır.

Türkiye, 2023 Dünya Şampiyonasını Tek Çifte Kadınlarda 27. olarak tamamlamıştır.

Yapılan Afrika ve Amerika kıta elemelerinde ise kota  kazanan ülkeler; Uganda-Paraguay-Peru-Togo-Cezayir –Fas -Meksika-Brezilyadır.

Türkiye’nin  Szeged’ te Tek Çifte Kadınlardaki  muhtemel rakipleri: AIN 1-AIN 2 (Rus veya Belarus sporcu)- Ukrayna-Polonya –Danimarka-Latvia- Slovenya olarak tahmin edilebilir.

Paris için üçüncü ve son Etap: Final Olimpic Qualification Regatta (FOQR)

Uluslararası Olimpiyat komitesi ve FISA, Paris Olimpiyatları için bir önceki Dünya Şampiyonasında veya katıldığı Kıta yarışmalarında sayısına bakılmaksızın olimpiyat kotası kazanmış olsa da- olmasa da kota alamadığı veya katılmak istediği tekne sınıflarında o ülkelere son bir şans daha tanımak amacı ile  Final Olimpic Qualification Regatta (FOQR)adı verdiği yarışmaları düzenlemiştir.

Final Qualification müsabakaları 19-21 Mayıs 2024 tarihinde İsviçre’nin  Luzern şehrindeki Rotsee kürek parkurunda gerçekleşecektir. Kadın/Erkek olimpik yedi tekne sınıfında düzenlenecek yarışmalarda her tekne sınıfında iki kota verilecektir.

Bu müsabakalara FISA ya üye bütün ülkeler iştirak edebilecektir dolayısı ile bu müsabakalarda kota kazanma zorluk derecesi Dünya şampiyonasındakine yakındır.

Geçmiş Olimpiyat oyunlarında F.O.Q.R.’da kota alan ülkelerin yaklaşık iki ay sonra yapılan Olimpiyatlarda Altın dahil birçok madalya kazandıkları yaşanmıştır, bu da F.O.Q.R.’da rekabetin ne boyutta olduğunun göstergesidir.

Avrupa Kıta kota yarışmalarında başarılı olamamış bir ekibin yaklaşık 3 hafta sonra Luzern de FOQR da kota kazanma olasılığı çok düşüktür hatta imkânsızdır. Dolayısı ile özellikle 14 çok güçlü ülkenin yarışa alınmadığı Avrupa kıta yarışmalarında kota kazanmak çok çok daha kolaydır.

Türkiye’nin Olimpiyat seçme müsabakaları (FOQR) yakın geçmişine kısa bakış:

1992 yılına kadar IOC üyesi tüm ülkelerin Olimpiyat oyunlarına katılımı isteğe bağlı ve her branşta serbest iken Türkiye Kürek tarihinde ilk kez 1992 Barselona olimpiyatlarına katılmıştır.

Türkiye Barselona’da Tek çifte Erkekler sınıfında Ali Rıza Bilal tarafından temsil edilmiştir.

Türk küreği 1992 Barselona olimpiyatları sonrasından 2016 Rio Olimpiyatları öncesine kadar Dünya Şampiyonalarında veya zorluk derecesi ona yakın FOQR müsabakalarında kota kazanıp olimpiyatlara katılamamıştır.

Bu döngü ilk kez 2016 yılı Mayıs ayında İsviçre’nin Luzern şehrinde yapılan Rio olimpiyatları F.O.Q.R. müsabakalarında kırılmıştır.

Türkiye Bu yarışmalara iki ekip ile iştirak etmiş iki tek dümencisiz sınıfında yarı finalde elenerek olimpiyat şansını kaybetmiştir.

Diğer ekibimiz olan Hafif kilo iki çifte de ise Enes Kuşku – Hüseyin Kandemir (Antr. Recep Selim Akıcı) ekibi 13 ülkenin katıldığı müsabakalarda eleme ve yarı finali başarı ile geçerek; Danimarka-Portekiz-Y.Zelanda-Belçika-İspanya ile birlikte Finale kalmıştır.

İki kotanın verileceği Final müsabakasında Türkiye, bir önceki 2012 Londra Olimpiyatlarının altın madalyalı Danimarka (Mads Rasmussen-Rasmus Quist) ekibini Foto- Finiş ile (Tur: 6.23.10 Den: 6.23.13) üç salise geçmiş; rakiplerinden bir diğeri olan 2012 Londra olimpiyatları dördüncüsü Portekizi beş saniye geride bırakarak Belçika ardından ikinci olmuş ve tarihte ilk kez kota hakkı kazanarak Olimpiyat Oyunlarında yarışma hakkı elde etmiştir.

Ancak ne talihsizliktir ki   ‘’Rodrigo de Freitas Logoon’’ parkurunda yapılacak yarışlarının başlangıç tarihinden tam 30 gün öncesinde ekibin hamlası Enes Kuşku, yaşanan bir olay neticesinde yaralanıp ciddi bir ameliyat geçirmiş ve ekip dışı kalmıştır.

Mecburi ekip değişikliği yapılarak (Cem Yılmaz-Hüseyin Kandemir) Rio’ya gidilmiştir neticede bu ekip değişikliği çok güçlü başarı şansı olan ekip performansını çok olumsuz etkilemiştir.

Bu eski hikâyemizin sonunda artık yeni bir başarı hikâyeleri yazmanın zamanının geldiğini umuyor, Paris Olimpiyatlarına yaklaşık dört ay, Szeged kıta yarışmalarına ise yaklaşık dört hafta kala, bütün sporcularımıza ve hocalarımıza gönülden başarılar diliyor, yolunuz açık ve Paris olsun diyoruz..

Recep Selim Akıcı

 Mart 2024