Uluslararası 2022 Kürek Sezonu Başlarken

KÜREKTE PSİKOLOJİK AKIŞ

Recep Selim Akıcı

Boğaziçi Üniversitesi

Merak Edilen Rövanş: Stefanos Ntouskos yine kazanabilecek mi ?

Tokyo olimpiyatlarında Kürek dalında olağanüstü mücadele ve sonuçlarına şahit olduk.

Olimpiyat oyunları öncesinde Kürek dalında yer alacak ülke ve sporcuların Tokyo performansları ile ilgili tahmin ve görüşlerin uluslararası medya da birçok kez yer aldığını gördük.

Bu tahminlerde Tokyo öncesi yapılan Dünya şampiyonalarında ve uluslararası yarışmalarda ekip ve sporcuların performansları öngörüleri n dayanağını oluşturmuştur.

Müsabakaların sonuçlarına bakıldığında madalya kazanan ülke ve sporcular bir istisna dışında genelde oyunlar öncesinde sıralamada yer alması beklenen ülke ve sporcular olduğu görülmüştür.

İstisnayı oluşturan isim Erkekler Tek çifte müsabakasında altın madalya kazanan Yunanistanlı Stefanos Ntouskos olmuştur.

Stefanos Ntouskos Tokyo da olağan üstü bir yarışmalar dizisi çıkararak bütün Kürek camiasını ve otoritelerini şaşırtıp şeref kürsüsünün en üst basamağında yer almıştır.

 Stefanos’un Olimpiyat öncesinde Uluslararası alanda tek çifte performansı değerlendirildiğinde kürek camiasının bu yanılgıyı yaşaması sanki normalmiş gibi gözükmektedir.

Stefanos Ntouskos tek kürek tekne sınıfından tek çifte ye geçiş yaptıktan sonra 2019 U23 Dünya şampiyonasında birinci olmuştur.

Aynı yıl Linz’de yapılan Büyükler Dünya şampiyonasını ise on birinci olarak bitirmiş ve olimpiyatlara katılma hakkı elde edememiştir.

 2020 sezonunda Avrupa şampiyonasını 5. bitirmiş, 2021 yılında İtalya Varesede yapılan Avrupa kıtası qualification yarışlarında birinci olarak Tokyoda yarışmaya hak kazanmıştır.

 Qualification yarışlarından yaklaşık bir hafta sonra aynı yerde gerçekleşen Avrupa şampiyonasında ise Tokyodaki rakiplerinden Alman Zeidler ve Danimarkalı Nielsen’e de geçilerek 4. olmuştur,

Son olarak Olimpiyat öncesi 2021 Mayıs ayında yapılan Dünya kupası ikinci ayağında katılmış ancak 7.sırada kalmıştır.

Tokyo süreci;

Tokyo olimpiyatları öncesi bütün tahminler Tek çifte Erkek yarışmasının; Alman Oliver Zaidler, Danimarkadan  Swerri  Nielsen Norveçli Kjetil Borch ve az şans verilse de  Hırvat Damir Martin arasında geçeceği  öngörülmüştür.

Ancak Tokyo’da ilk gün Heat yarışlarında kolay bir guruptan 6.59 ile birinci çıkan Ntouskos, çeyrek finalde Norveçli Kjetil Borch’ın iki saniye arkasından ikinci olduktan sonra dahi otoritelerce madalya  şansı olan sporcular arasında gösterilmemiştir.

Ancak Stefanos Ntouskos yarı finalde yine madalya favorileri olan Alman Zeidler ve Danimarkalı Neilseni n yer aldığı çok zor guruptan en iyi zaman olan 6.41 ile birinci olup Finale kalınca ismi konuşulmaya başlanmıştır.

Final yarışı;

Final yarışının Televizyon görüntü kayıtları ve teknik veriler incelendiğinde Stefanos Ntouskos un yarışmanın başından itibaren kararlı bir biçimde rekabete odaklandığı ve dördüncü sırada geçtiği ilk 500 metre sonrasında 37 tempoda son derece enerjik çok akıcı ve rahat kürek çektiği görülmüştür.

Stefanos Ntouskos’un  ekranlara yansıyan yüz ifadesinden olimpiyat finali gibi yüksek düzeyde rekabetin getirdiği stres, gerilim ve sinirlilik halinden uzak olduğu, vücudunda oluşan laktat ve metabolik artıkların maliyetlerine rağmen bu duruma çok iyi tahammül edebildiği net olarak gözükmektedir.

Yarışmanın bin metresinden itibaren liderliği ele geçip pozisyonunu kararlılıkla koruyan Stefanos Ntouskos yarışın en zor bölümü olan son 500 metresinde ise odaklandığı bir görevi başarı ile gerçekleştirme esnasında kendiliğinden oluşan sevinç ve mutluluk hissini beden diline yansıtarak adeta coşmuş, müthiş bir teknik performans göstermiş ve bu büyük mücadelenin kazananı olmuştur.

Finiş çizgisi geçildiğinde her zorlu geçen müsabaka sonrasında sporcularda gördüğümüz yüksek laktik asit seviyesinin getirdiği bitkinlik, tükenmişlik tekne içine yığılma gibi görüntülerin aksine Stefanos Ntouskos ga yet normal bir duruşla sevinç içerisinde duygularını tüm seyredenlere yansıtarak zaferini kutlamıştır.

Ntouskos Neden Kazandı?

Tokyo Olimpiyatları sonrasında Stefanos Ntouskos ile Yunanistan kürek takımının çok deneyimli ve başarılar ile dolu geçmişi olan Baş antrenörü İtalyan Gianni Postiglione birçok medya kuruluşuna demeçler vermiş, konferanslara katılmış, Tokyo serüveni ile ilgili süreci her yönü ile anlatmışlardır.

Bu yayınlara bakıldığında Ntouskos un teknik yönden hazırlıklarının diğerler rakiplerinden çok farklı olmayan benzer süreç ve antrenman programlarını içerdiği görülmüştür.

Yıllık antrenman kapsamının 5 bin km gibi uluslararası seviyede çok olağan kabul edilen bir düzeyde olduğu anlaşılmıştır. Ergo skoru ise yine rakiplerinden daha iyi olmayan 5 dakika 50 saniye civarındadır.

 Stefanos Ntouskos, 1.86 cm boy ve 80 kilo civarı fizik yapısı ile rakipleri ile karşılaştırıldığında en ufak ölçülere sahip bir kürekçidir.  

Tüm bu veriler yan yana konulup değerlendirildiğinde Stefanos Ntouskos’un Tokyo’da rakiplerine karşı teknik ve fiziki üstünlük sağlayacak bir potansiyel taşıdığı söylenemez.

Peki o zaman Stefanos Ntouskos’un kazanmasının altında yatan etken nedir?

Fiziksel beceri ve potansiyel ancak zihinsel katkı oranında performansa katılabilir.

Her spor dalında olduğu gibi Fiziksel gücün önemli çok önemli olduğu Kürek dalında en az onun kadar önemli bir başka hususta bu potansiyelini ortaya koymaya yetecek zihinsel güce de sahip olmaktır.

İyi bir fiziksel güce sahip olsa da kürekçiyi başarılı bir yarışmacı yapabilmek için bu güç şarttır.

 Stefanos Ntouskos’un Covid 19 pandemi si dahil yarışma öncesi süreçte zihinsel olarak Tokyo’ya çok iyi hazırlandığı, teknik ekip tarafından çok iyi yönetildiğini aşikardır.

Ntouskos, pozitif psikolojide (Flow-Akış) olarak bilinen akışa geçebilme için gerekli olan zihinsel beceriye ve çok özel kişilik özelliklerine sahip bir sporcudur.

Ntouskos Tokyo’da bu potansiyelini açığa çıkarmış ve bütün müsabakalarda çok güçlü biçimde yansıtmıştır.

Merak edilen Rövanş

Olimpiyat oyunları sonrası ilk yıl olan 2022 uluslararası kürek sezonu 27-29 Mayıs tarihinde Sırbistan’ın Belgrad şehrinde yapılacak olan Dünya kupasının birinci ayağı ile başlamış olacaktır.

 Bu yeni sezonda yapılacak olan uluslarararası müsabakalarda en çok merak edilen tekne sınıfı kuşkusuz Tokyoda en büyük süprizi yapan iki sporcunun da yer alacağı tek çifte erkekler mücadelesi olacaktır

Bakalım Stefanos bu sezon Akış a geçebilecek mi?

Pozitif Psikolojide Akış durumu nedir?

Kürek Dünyasında çalışarak bu tür zihinsel yeteneklere ulaşmış başarılı olan birçok sporcu vardır

Dünya şampiyonalarını izlerken yarışmanın sonlarına doğru bazı sporcuların yorgunluktan tekneden düşecek hale gelirken müsabakayı önde sürdüren ve kazanan bazı ekiplerin ise çok diri, son derece odaklanmış hiç zorlanmıyormuşçasına kürek çektiklerine şahit olmuşuzdur.

 Bu görüntüler zihinsel yoğunlaşma ile akış halinin yansımasıdır.

Macar asıllı Amerikalı Profesör Mihaly Csikszentmihaly işine aşık insanlar ve insana zamanı unutturan anlar üzerine çalışmalar yapmış Akış (Flow)terimini ise ilk kez 1975 yılında kullanmıştır.

 Mihaly Csikszentmihaly‘e göre kısaca Akış; bir etkinliği gerçekleştirirken kişinin zorluğu yenmek için tüm potansiyelini kullanması ve tek bir noktada o işe odaklanmasıdır.

 Etkinliği gerçekleştirirken kişi tüm baskılardan sıyrılıp sevinç hissi ile adeta kendinden geçer, dopamin etkisi ile bütün bilinç devreleri o işe odaklanır, bütün çevresel dikkat dağıtıcılar kapanır.

Akış anında bir sporcu karşısına çıkabilecek her türlü zorlukla baş edebileceği inancını taşır, kendi becerilerine güvenir, kararlıdır, kazanmaya odaklanmıştır

Sporcu müsabaka esnasında her şeyin kontrolü altında olduğu ve iyi gideceği duygusuna sahiptir. Bu his sporcuyu başarısızlık korkusundan uzaklaştırır, başarma arzusunu daha da fazla tetikler.

Mihaly Csikszentmihaly tarafından isimlendirilen Akış kavramının önümüzdeki on yılda en çok ilgi gösterilen psikolojik araştırma alanlarından birisi olması beklenmektedir.

Motivasyon Düzeyi ve Kürek sporundaki önemi

Basit bir anlatımla herhangi bir sporda olduğu gibi kürek sporunda da Başarı üç ayrı değişkenin toplam etkisi olarak algılanabilinir:

1- Bu spor için gerekli olan makul bir yetenek düzeyi

2- Bu yeteneklerin geliştirilmesi için disiplinli yoğun antrenman

3- Değerlendirilme anında etkili olabilmeyi öğrenmek

Yetenekler ↔Yoğun çalışma + Test edilebilme kabiliyeti = Performans

Açarsak;

 Başarılı olmak için bir kürekçinin gelişmeye elverişli makul yetenekler ile donatılmış olması gerekir,

Yetenek bir dereceye kadar kalıtım ile ilişkilidir.

Makul yeteneklere sahip olsa da bir kürekçinin başarılı olabilmesi için bu yeteneklerini geliştirmeye yönelik çok özenli ve disiplinli çalışması şarttır.

Son olarak bir kürekçi başarı için çok çalışarak geliştirdiği bu yetenek ve potansiyelini  “En uygun zamanlarda eksiksiz hatasız uygulayabilmeyi de öğrenmek zorundadır “

Özetlersek;

Bir kürekçinin yarışma içindeki performansı onun;

Kişisel potansiyeli, Antrenman disiplini, yarışma stresi içerisinde performans gösterebilme becerisi ile ilgilidir.

 Bu nedenle tüm antrenman programlarında Fiziksel antrenmanların Zihinsel antrenmanla birlikte planlanması önemlidir